Kiedy Sąd zasądzi mi alimenty od byłego małżonka
Zasadniczo alimenty od byłego małżonka przysługują w dwóch sytuacjach.
- Gdy rozwód został orzeczony z wyłącznej winy jednego z małżonków, a na skutek rozwodu drugiemu z małżonków pogorszyła się sytuacja majątkowa.
- Gdy małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego (tzn. rozwód został orzeczony bez rozstrzygania o winie stron bądź z winy obojga stron) popadnie w niedostatek. Obowiązek alimentacyjny wygasa wówczas po upływie 5 lat od orzeczenia rozwody bądź z chwilą zawarcia nowego związku małżeńskiego.
Alimenty w przypadku pogorszenia sytuacji majątkowej.
Gdy rozstanie pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka, np. gdy w wyniku rozwodu małżonek straci miejsce zamieszkania, kwota alimentów może odzwierciedlać koszt wynajmu mieszkania oraz opłat za media a także podstawowych potrzeb wyżywienia i ubrania.
Według ustalonej praktyki na wysokość alimentów wpływ ma długotrwałość pożycia małżeńskiego, osobiste starania niewinnego małżonka o wychowanie dzieci stron, wkład pracy w prowadzenie wspólnego gospodarstwa oraz stan zdrowia stron. Dlatego Sąd podejmując decyzję o wysokości alimentów zawsze uwzględnia wskazane okoliczności.
Co w tej kwestii mówi orzecznictwo?
Sądy wielokrotnie wypowiadały się w temacie obowiązku alimentacyjnego. Często wskazuje się, że obowiązek alimentacyjny nie wynika z rozwodu lecz z zawarcia małżeństwa. Małżonkowie w wyniku zawarcia małżeństwa są zobowiązani do wzajemnej pomocy w zakresie utrzymania, w wyniku rozwodu obowiązek ten nie wygasa, lecz jedynie ulega zmniejszeniu. Obowiązek alimentacyjny po stronie małżonka wyłącznie winnego rozkładowi pożycia (rozwodowi) wynika też z ochrony małżeństwa i rodziny, zagwarantowanej w art. 18 Konstytucji. Gdyby bowiem nie doszło do rozwodu, małżonkowie mieliby prawo oczekiwania od siebie nawzajem wsparcia, jak również pomocy materialnej w zaspokajaniu swoich uzasadnionych potrzeb. Orzeczony rozwód zasadniczo przekreśla istnienie więzi rodzinnej między małżonkami, ale nie niweczy faktu, że małżonkowie w przeszłości tworzyli rodzinę. Jeśli atrybutem rodziny jest wspólne przyczynianie się do zaspokajania jej potrzeb, to z punktu widzenia rozwiedzionego małżonka żądanie środków utrzymania stanowi kontynuację ochrony jednego z istotnych elementów jego życia rodzinnego.
Stwierdzenie winy rozkładu pożycia stanowi podstawę do przyjęcia, że do rozwodu doszło w wyniku bezprawnych lub co najmniej niezgodnych z zasadami moralnymi zachowań małżonka winnego. Jest to zatem wyraz negatywnej oceny zachowania się małżonka, która ma konsekwencje prawne właśnie w postaci alimentów.
Kontrargumenty – pomocy rozwiedzionemu małżonkowi może udzielić rodzina.
W sprawach rozwodowych, w których domagamy się ustalenia wysokości świadczenia alimentacyjnego na rzecz naszych klientów, dość często podnoszony jest argument możliwości udzielenia wsparcia finansowego przez rodzinę byłego małżonka. Nie znajduje to uzasadnienia
w przepisach prawa, a okoliczność ta pozostaje bez znaczenia dla orzeczenia obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie bowiem z art. 130 kro obowiązek jednego małżonka do dostarczenia środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu małżeństwa wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka.
Jak się zabezpieczyć przed roszczeniem małżonka w niedostatku, który nie został uznany za wyłącznie winnego?
Często zdarza się, że małżonek chce rezygnować z orzeczenia o winie dla przyśpieszenia procesu, tłumacząc sobie, że orzeczenie o winie nie ma sensu, tłumacząc, że małżonek winny i tak nie ma pieniędzy by płacić alimenty lub nie nastąpiło pogorszenia sytuacji majątkowej małżonka niewinnego. Zapominają przy tym, że może doprowadzić do sytuacji, w której małżonek winny, który np. pogrążył się w chorobie alkoholowej bądź uzależniony jest od hazardu popadnie w niedostatek i zażąda od nas alimentów z tytułu popadnięcia w niedostatek.
Dlatego do każdej ze spraw rozwodowych podchodzimy indywidualnie mając na celu jak najlepsze zabezpieczenie interesów naszych klientów, chcąc ograniczyć jednocześnie ich trudne emocje związanego z koniecznością „przejścia” przez sprawę rozwodową.
Nigdy natomiast małżonek, który został uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa nie będzie uprawniony do żądania alimentów od drugiego z małżonków, nawet w sytuacji, gdy popadnie w niedostatek.